2 hayalperest, hayallerine giden yolda tecrübelerini KitleselFonlama Hikayeleri kitabında paylaştılar.
Perçin İmrek, 32 yaşında, girişimci, konuşmacı, 70 ülke gezen bir seyyah, yazar, TEDX konuşmacısı ve İngilizce öğretmeni. Kitlesel fonlamada Fongogo’da 4 kere proje açıp, başarılı olmuş biri olarak kitlesel fonlamaya başvuran birinin sürecini başından sonuna kadar, kendi tecrübeleri doğrultusunda bu kitapta paylaşıyor.
Burak Kartal, Polis memurluğundan, Fongogo’da proje koordinatörü olarak çalışmaya, sonrasında kendi girişimi Türkiye’nin ilk bilim odaklı Çocuk ve Genç Kuluçka Merkezi olan Fikir Değirmeni kuruculuğuna kadar çok renkli tecrübeleri barındıran biri. Kitabın teknik tarafında Burak, platformlara başvuranların beklentileri, kitlesel fonlamada dikkat edilmesi gereken hususlar ve yapılan hatalardan bahsediyor.
Türkiye ve Global’de en iyi platformlar, her birinin avantaj ve dezavantajları, misafir yazarlardan kitlesel fonlama hikayeleri, ve yeni mevzuat ile birlikte girişimcilere online ve halka açık yatırım fırsatı sunan Hisse Bazlı kitlesel fonlama yasasının detaylarını da bu kitapta görmekteyiz.
Kitapta yok yok J Kitlesel fonlamanın Türkiye’nin ekonomik kalkınmasına ve birçok kişinin hayallerine cevap olabilmesi anlamında önemini daha çok kişinin anlayıp, kullanması ve desteklemesi için bu kitabın önemi bizim için de çok fazla. Kendilerine bu blog yazısı ile ayrıca teşekkürü borç biliriz.
2019 istatistiklerine göre LinkedIn’de toplamda 30 milyondan fazla şirket profili var. Bunun yanında LinkedIn potansiyel müşterilerinize ulaşma konusunda Twitter ve Facebook’tan neredeyse 3 kat daha etkili.
Bugün sizlere LinkedIn sayfanızın etkisini artırabileceğiniz 4 ipucundan bahsedeceğiz.
1) SEO’nuza Dikkat Edin
SEO’su iyi olan bir LinkedIn profili sunduğunuz ürün ve servislerin online görünürlüğünü basit adımlarla artırabilir.
- Profil açıklamanızda işinizi en iyi anlatan kelimeleri ve tanımları kullanın.
-Profilinize blogunuz, websiteniz gibi linkleri ekleyin.
-Düzenli olarak anlamlı ve alakalı içerikler paylaşın.
2) İlgi Çekici Bir Profil Hazırlayın
İnsan beyni resimleri kelimelerden 60 bin kat daha hızlı işleme aldığından dolayı şirket profilinize fotoğraf eklemeniz size %94 daha fazla görüntülenme sağlayacaktır.
Arka plan fotoğrafınızı da dönemsel promosyon kampanyalarınıza uygun bir görselle tamamlayabilirsiniz.
3) İçerik Paylaşın
Şirket profilinizde düzenli olarak (haftada 2-4 paylaşım arası) içerik paylaşmanız potansiyel müşterilerinize karşı şirketinizin güncel ve aktif bir görünüme sahip olmasına yardımcı olacaktır. Sadece LinkedIn için değil diğer tüm sosyal medya platformlarında görünür ve aktif olmak günümüz şirketleri için olmazsa olmaz bir pazarlama yöntemi.
LinkedIn’de oluşturulan içerikler her hafta 9 milyar etkileşim alıyor. LinkedIn’in 500 milyondan fazla kullanıcısının sadece 3 milyonunun her hafta paylaşım yaptığını düşündüğümüzde, içeriklerinizi düzenli olarak paylaşmak platformda bir adım öne geçmenize yardımcı olacaktır.
4) İçeriklerinize Stratejik Hashtagler Ekleyin
LinkedIn kullanıcıları platformda farklı endüstrilere özel hashtagler kullanarak arama yapabiliyor. Platform kullanıcılarına maksimum 200 adet hashtag kategorisi sunuyor.
Hashtaglerinizi, konum bazlı olarak, potansiyel müşteri kitlenizi ilgilendirecek şekilde, influencerların dikkatini çekebilecek şekilde veya onlarca farklı yöntemden birini kullanarak seçebilirsiniz.
İstatistiklere göre teknoloji tabanlı girişimlerin ilerleyen yıllarda ancak %10′unun hayatta kaldığını biliyoruz.
Bu başarısızlıkların girişimlere ve girişimcilere göre çeşitli sebepleri olsa da CB Insights’ın yaptığı araştırma bize bu başarısızlıkların aslında çoğunda ortak sebepler olduğunu gösteriyor. Bu yazımızda girişimlerin başarısız olmasının en büyük 5 sebebini inceleyeceğiz.
5) Fiyatlandırma/Gider Sorunları
Fiyatlandırma girişim başarısını konuştuğumuzda karşımıza çıkan en ince sanatlardan biri oluyor. Genellikle sunulan ürün veya servislerin sunulan fiyatı masrafları karşılamak için ideal ancak iş büyümeye ve daha fazla müşteri çekmeye gelince bu rakam bize istediğimiz karı vermeyebiliyor.
Dünya’nın en ünlü girişim hızlandırıcılarından Y Combinator’ün portfloyo girişimi olan Delight IO adlı girişim bu konuda yaşadıkları sorunu şu şekilde özetliyor:
“En pahalı aylık abonelik paketimiz 300 dolardı. İhtiyacı olan müşteriler asla fiyat konusunda şikayet etmediler. Normalde fiyatı kayıt kredilerinin sayısına göre çıkarıyorduk. Müşterilerimiz kayıtların uzunluğu hakkındaki kontrollerini kaybettilerinde, çoğu kredilerini limitlerine kadar kullanmayı tedbir edindiler. Planların biriken kayıt sürelerine göre belirlenmesi hem bize mantıklı geldi hem de abone olan insanların sayısından bunu anlamıştık.”
4) Rakibi Karşı Pazarda Yenik Düşmesi
Bir fikir trend haline geldiğinde veya pazar uyumunu yakaladığında bu alana pek çok nişten girmek mümkün oluyor. Ancak pazardaki diğer işlere karşı olan yoğun dikkat sağlıklı olmadığı gibi, rakipleri yok saymak da istatistiklere göre 5′te 1 oranda girişim başarısızlığının temelini hazırlıyor.
3) Bu İş İçin Doğru Takımın Olmaması
Farklı yetenek setlerine sahip karışık bir ekip yapısı girişimin başarısında kritik bir rol oynuyor. Başarısız olan girişim kurucularının başarısızlıkları hakkında kurdukları en yaygın iki cümle:
“Keşke başlarken bir teknik ortağım olsaydı.” ya da “Keşke girişimin iş elementleri kısmını sevvip çalışacak biri olsaydı.” oluyor.
Standout Jobs adlı girişimin başarıszlık sebebini açıkladığı konuşmada:
“Kurucu takımımız kendi başına bir prototip çıkaramıyordu. Bu bir hataydı. Eğer bir kurucu takım dışardan çok az bir destekle kendi içinde bir prototip çıkaramıyorsa bir girişim kurmamalılar. Biz girişimimize para yerine hisse opsiyonuyla katılacak kurucu ortaklar alabilecek durumdaydık ancak yapmadık.” şeklinde bahsediyor.
2) Nakit Paranın Bitmesi
Para ve zaman sınırlıdır ve oldukça dikkatli harcanmalıdır. Parayı neye ne kadar harcamalıyız’ın doğru cevabı girişiminizin hayatta kalmasını verilere göre %30 ihtimalle artıracaktır.
Flud adlı girişimin bahsettiklerine göre paranın bitmesi genellikle ürün pazar uyumunu bulmak veya başarısız pivot denemeleri gibi diğer başarısızlık sebepleriyle de bağlantılı.
“Girişimimizin batma sebebi aslında daha fazla yatırım alma ihtimalimizin kalmamasıydı. Tüm söylenenlere ve verilere rağmen en zor kısım olan ürün/pazar uyumu arayışımızda (ve bunu paraya dönüştürmemizde) en sonunda tüm paramız bitti.
1) Pazar İhtiyacının Olmaması
Girişimlerin %42′sinin başarısız olma sebebi diğer sorunları çözememekten öte, kurgulanan çözüme pazarın ihtiyacının olmaması oluyor.
Patient Communicator’ın bahsettiğine göre:
“Fark ettik ki, hiç müşterimiz yoktu çünkü kimse bizim sunduğumuz çözümle ilgilenmiyordu. Doktorlar daha fazla hasta istiyorlardı, daha verimli bir ofis değil.”
Treehouse Logic adlı girişim daha genel bir konseptte açıklayarak:
“Girişimler pazardaki bir sorunu çözmedikleri zaman başarısız oluyorlar. Biz uluslararası düzeyde ölçeklenebilir bir çözüm üretebilecek genişlikte bir sorunu hedef almıyorduk. Mükemmel bir teknolojimiz, alışveriş davranışları üzerine iyi bir verimiz, yeterli kadar ekspertizimiz ve mükemmel danışmanlarımız vardı ancak pazardaki bir acı noktasını ölçeklenebilir bir yoldan çözebileceğimiz bir iş modelimiz yoktu.” şeklinde bahsediyor.
Girişimcilerin mücadele ettikleri en büyük zorluklardan bir tanesi de kısıtlı kaynakla kısa bir sürede elinde bulunanı en etkili şekilde kullanarak ürünlerini veya servislerini müşterilere tanıtmak. Erken aşama bir girişim yüksek maliyetli dijital pazarlama kanallarına harcayacak kaynakları olmadığı için ilk zamanlarda kullanabilecekleri ve insanların girişimlere ulaşmasını sağlayacak birkaç tavsiye derledik.
1) İçerik Pazarlaması
Girişiminizin sosyal medya hesapları ve websitesinin içerikleri potansiyel müşterilerinizi kendinizi anlatmak için büyük bir fırsat. Websitenizde girişiminizin endüstrisiyle alakalı ve kullanıcıların ilgisini çekebilecek blog yazıları yazabilirsiniz. Blog yazıları, sizden haberdar olmayan potansiyel müşterilerinizi internet aramalarında merak ettikleri bir konu hakkında bir içerik ararken size rastlamalarını sağlayabilir. Ancak bunun için arama motorunda kullanıcıların aradığı kelimelere referans edecek içerikleri ve kelimeleri yazılarınızın içine gömmelisiniz. Ayrıca sosyal medya hesaplarınızda girişiminizi anlatan videolar, tasarım görselleri ve eğer mevcut kullanıcılarınız varsa onların görüşlerinin olduğu içeriklere yer verebilirsiniz.
2) Email Pazarlama
Emarketer’da yayınlanan araştırmaya göre email pazarlama maliyet/verimlilik kıyasında en kullanışlı yöntem olarak bahsediliyor. Potansiyel kullanıcılarınızın posta kutusunda birkaç defa belirmeniz hem marka bilinirliğinizi artıracaktır. Göndereceğiniz ilk maillerde kullanıcıların yaşadıklarını düşündüğünüz sorunlara dikkat çekebilir, sonrakilerde bu sorunlara çözüm niteliğindeki ürününüzden bahsedebilirsiniz. Ancak maillerinizin insanların spam kutularına düşmesini engellemek adına içeriklerinizi ve metodunuzu doğru belirlemelisiniz. Mailinizin spam kutusuna düşme olasılıklarını ve nedenlerini sizin için analiz edip yapmamanız gerekenleri raporlayan internet araçlarına da kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
3) Sosyal Medya Grupları ve Etkinlikler
Her ne kadar gündemde olmasa da sosyal medya gruplarının gücünü es geçmek yanlış olurdu. Aynı ilgi alanına sahip binlerce insanın bir arada bulunduğu bir ortamı sanal ortam haricinde bulmak maalesef pek mümkün değil. Bu mecraalarda insanların sizin çözdüğünüz sorunla alakalı sorular sorduğunu görebilir direkt olarak potansiyel bir müşterinizle iletişime geçme şansını yakalayabilirsiniz. Ya da bu alanda ilgili olan insanların düzenledikleri etkinliklerin duyurularını yakalayabilir, etkinliklerde insanlardan yüzyüze pazar hakkında öngörü edinebilir, ürününüz hakkında geri dönüşler alabilirsiniz.
4) Yayın Mecraaları
Eğer girişiminizle alakalı ilgi çekici bir gelişme olduğunu düşünüyorsanız, girişimcilikle veya endüstrinizle alakalı çeşitli internet siteleri haberlerinizi paylaşmaktan çekinmeyeceklerdir. Sayısı yadırganmayacak kadar fazla olan bu mecraalara eposta gönderebilir, telefonla ulaşabilirsiniz. Zaten bahsettiğimiz oluşumların hemen hemen hepsi websitelerinde sizin haber göndermenize veya girişiminizi tanıtmanıza bir kapı açan formlar bulunduruyor.
Aklınıza müthiş bir fikir geldi. Hem kendi yaşadığınız hem de insanların yakındığını gördüğünüz bir sorunu çözüyorsunuz.
İnsanlarla görüştünüz, anketler yaptınız fikrinizin ihtiyaç olduğunu doğruladınız ve sonunda girişiminize başlama kararı aldınız.
Küçük bir ekip oluşturdunuz ürününüzün bir prototipini çıkardınız ve artık bu işi geniş kitlelere yaymak için bir şeye daha ihtiyacınız var: maddi kaynak.
Kitlesel fonlama dışında maddi kaynak bulmanızın yollarından biri de ihtiyacınız olan parayı yatırımcılardan toplamaktır.
Ancak yatırımcılarla konuşurken çoğu erken aşama girişimin görüşme sırasında şansını düşüren bazı söylemler var. Bugün sizlere yatırımcılarla görüşürken dikkat etmeniz gereken bazı faktörlerden bahsedeceğiz.
1) “Rakibimiz yok” Demek
Herkes tarafından bilinen bir şeydir ki “Rakibiniz yoksa, pazar da yoktur.”
Pazarda farkında olmadığınız ancak gerek doğrudan gerekse dolaylı yoldan onlarca rakibiniz mutlaka var. Rakibiniz mutlaka sizinle aynı işi aynı şekilde yapmak zorunda değildir. Çözdüğünüz sorunu farklı bir yöntemle çözen şirketler, ya da fark etmediğiniz ancak müşterilerinizin bu sorunu çözmek için kullandığı farklı yöntemler olabilir.
Yatırımcılarla görüşürken rakibinizin olmadığını söylemek sizi görüşmede 1-0 geriye düşürebilir.
2) Yatırıma İhtiyacım Yok Demek
Yatırıma ihtiyacınız olmadığı bir zamanda bağlantı kurmak adına yatırımcılarla görüşmek sıkça yapılan bir hatadır.
Yatırımcılar genellikle büyüme potansiyeli olan girişimlere doğru zamanda yatırım yapmak için girişimcilerle görüşür. Haricinde ihtiyacınız olmadığı zamanlarda yatırımcıların vaktini alıp ihtiyacınızın olmadığını söylemeniz kötü bir izlenim bırakabilir.
3) Gizlilik Sözleşmesi İmzalanmasını İstemek
Fikrinizi koruma altına almanın birçok yolu var ancak büyük ihtimalle bugüne kadar kimsenin aklına gelmemiş değildir.
Ayrıca sizden duyan birinin toplantıdan çıkınca kendisinin de yapabileceği bir fikriniz varsa zaten bu fikrin ederi gizlilik sözleşmesiyle koruma altına alınabilecek değerde değildir.
Girişiminizle ilgilenen bir yatırımcıya görüşmede gizlilik sözleşmesi imzalamasını istemeniz çoğu yatırımcının girişiminize karşı ilgisini dağıtacaktır. Fikriniz endüstriyel veya bilimsel alanda çığır açacak bir buluşsa paten başvurunuzu yapıp patentinizi elinize aldıktan sonra korunmasını garanti altına alabilirsiniz.
Ancak haricindeki hiçbir çözüm sizin fikrinizin başkaları tarafından da yapılamayacağını garanti altına almayacaktır.
4) İlk Görüşmede Hemen Parayı İstemek
Bir yatırımcıyla toplantı ayarlamış olmanız demek o yatırımcının girişiminize para yatırmaya o gün hazır olduğu anlamına gelmez. İlk görüşmeler yatırımcıya daha çok fikrinizi, vizyonunuzu ve gelecek planlarınızı açıklamak içindir.
Olumlu geçen ilk görüşmeden sonra yatırımı alacağınız günün birkaç aydan fazla bir süreye kadar uzayabileceğini bilmenizde fayda var.
Eğer bir yatırım turunu kapatmayı başardıysanız ve hatta birkaç yerde haberiniz de çıktıysa bunu sakın bir girişimcilik başarısı olarak algılamayın. Yatırım almak sadece sizin girişiminizin ilerde büyüyeceğini öngören birkaç kişinin şirketinizin belirli bir hissesini bir miktar para karşılığı satın almış olması demektir.
Yatırım almanın bir başarı olmadığını sermayesini yatırımcılardan sağladıktan birkaç yıl sonra batan onlarca örnekte de görebiliyoruz.
Girişiminizin başarılı olması için yatırımı değil, müşteriyi önemseyip en iyi deneyimi sunmalısınız.
Günümüzde birçok insan gerek hayallerini gerçekleştirmek için gerekse yaşadıkları sorunlara çözüm üretmek için pek çok alanda yeni iş fikirleri üretiyor.
Ancak yeni bir iş kurmak, alınan risklerin yanısıra bilinmesi ve dikkat edilmesi gerekilen onlarca unsuru da beraberinde getiriyor.
Bu yazımızda dijital bir iş kurmak isteyenlere verebileceğimiz beş altın tavsiyeden bahsedeceğiz.
1) Fikrinizin İhtiyaç Olduğunu Doğrulamalısınız
Çözmek istediğiniz sorunun gerçekten sizin haricinizdeki insanlar için de bir sorun olup olmadığını ya da bu soruna üretilecek çözümleri kullanma istekleri olup olmadığını öğrenmelisiniz.
İlk aşamada basit pazar araştırmaları yaparak bu sorularınıza çözüm bulabilirsiniz.
Dijital platformlar için Facebook gruplarında, Instagram’da veya Twitter’da parçalı anketler oluşturarak bilgi toplayabilirsiniz.
2) Müşterinizi Tanımalısınız
Çözdüğünüz sorundan en çok zarar gören ve yakınan insanları bulmalısınız. Fikrinizin geniş kitlelere hitap ettiğini düşünebilirsiniz; ancak ilk aşamada düşük bütçeyle ulaşabileceğiniz insanlar sınırlı olduğundan pazarlama kampanyalarınızı çözümünüzün maksimum fayda sağlayacağı müşteri gruplarına yapmalısınız.
Müşteri davranışlarını ve sorun hakkındaki düşüncelerini öğrenmek, ürününüzü oluştururken en büyük yardımcınız olacaktır.
Örneğin, herhangi bir işletme grubuyla alakalı bir çözüm üretiyorsanız bu işletmelerin müşteri yorumlarını, Google yorumlarından, çeşitli şikayet platformlarından analiz edebilirsiniz.
3) Tanıtıcı Websitenizi Oluşturmalısınız
Landing page dediğimiz tanıtıcı websitesiniz ile kullanıcı siteye ulaştığında bir dakikadan kısa sürede, sorunun ne olduğunu, sunduğunuz çözümü ve bu çözümü hangi şekilde sunduğunuzu öğrenebilir.
Websitenizde müşteriyi harekete geçirecek yönlendirmeler olması faydalıdır. Ürününüz hazır değilse, ürününüz çıkınca insanların bilgi alması için mail adreslerini isteyebilir, ürününüz hazırsa ürününüzün özelliklerinin olduğu sayfaya yönlendiren bir buton koyabilirsiniz.
4) Sosyal Medyada Görünüz Olmalısınız
Günümüzde çoğu internet kullanıcısı yeni ürünlerin sosyal medya aracılığıyla farkında olup satın almaktadır. Sosyal medyanızın da en az websiteniz kadar özenli olmalıdır.
Ürününüz hakkındaki güncellemeleri, dönemsel indirimleri ve promosyon kuponlarını sosyal medyadan paylaşabilirsiniz.
Ayrıca ürününüze ihtiyaç duyduğunu düşündüğünüz takipçi kitleleri olan insanlara sponsorlu içerik teklif edebilir, böylece insanların sosyal medyada zaman geçirirken bile ürününüzün farkında olmasını sağlayabilirsiniz.
5) Satış Öncesi Maliyetlerinizi Minimum Seviyede Tutmalısınız
Dijital bir iş kurmak aklınıza gelecek/gelmeyecek birçok maliyet doğuruyor. Bu maliyetleri kısmak ve minimum masrafla maksimum verim almak için çeşitli alternatifler kullanmalısınız.
Müşteri analizleri için, websiteniz için, ürününüzün geliştirilmesi için satın almayı düşündüğünüz dijital servislerin veya ürünlerin fiyat araştırmasını mutlaka yapmalısınız.
21. Yüzyılda teknolojik bir iş kurmak, bilginin ulaşılabilirliğinin hiç olmadığı kadar kolay olduğunu ve internete bağlı bir bilgisayar ve bir telefonla düşük maliyetle ölçeklenebilir büyük işler kurgulanabileceğini düşündüğümüzde oldukça kolay; ancak bu kolaylığın getirdiği, teknolojinin yayılmasının tetiklediği rekabeti de göz önünde bulundurduğumuzda bir o kadar da zor görünüyor.
Ve bu girişimlerin kurulduktan sonra aşama katedebilmeleri için maddi kaynak ihtiyaçları doğuyor.
Her geçtiğimiz gün hem yerli hem yabancı onlarca teknoloji tabanlı iş melek yatırımcılardan, risk sermayesi fonlarından milyonlarca dolar yatırım kaynağı ediniyorlar.
Ancak girişimlerin büyümeleri için kaynak bulabilecekleri tek alternatifleri yatırım almak değil.
Yatırım ekosistemine kıyasla kitlesel fonlama kampanyalarının fonlanma hacimleri de her geçen gün artıyor.
Gelin teknolojik bir girişimin kitlesel fonlama projesi başlatması için vereceğimiz 5 nedeni birlikte inceleyelim.
Fikrinizi birinin cebinden parasını çıkarıp henüz tamamlamadığınız ya da geliştirmek için çabaladığınız ürününüze ödeme yapmasından daha iyi bir şekilde valide edemezsiniz. Eğer ürününüz ilgi görüyorsa, tebrikler! Bir soruna gerekli çözümü getiren bir ürün ürettiğinizin işareti olabilir.
2) Ürününüzü tanıtabilir ve pazarlayabilirsiniz
Girişiminizi “podyuma” çıkarmak terimi tam anlamıyla kitlesel fonlama için geçerli bir terim olacaktır. Ürününüzü sunacak, özelliklerini tanıtacak ve bir platformda daha görünür olacaksınız. Globalde kitlesel fonlama kampanyası başlatan proje sahibi websitelerine gelen trafiğin en az %25’inin kitlesel fonlama platformlarından geldiğini söylüyor.
Simon Sinek şöyle demiş: “İnsanlar yaptığınız şeyi satın almazlar, yapma nedeninizi satın alırlar.”
Kitlesel fonlama kampanyası hikayenizi anlatmak için mükemmel bir fırsat. Kim olduğunuzu, ne yarattığınızı ve bu dünyaya katmak istediğiniz faydayı anlatın.
4) Kısıtlı zamanda büyük iş çıkarma amacı
Kısıtlı bir zamanda belirlediğiniz bir fonlama hedefine doğru zamana karşı yarışırken bu duyguyu ziyaretçilere de eş zamanlı olarak yaşatırsınız. Projenizi fonlayan insanlar da zaman daraldıkça yarattığınız kurgudaki ürünü alma heyecanıyla size katılabilir, tekrar bir ödül alabilir ya da projenizi diğer platformlarda paylaşabilir.
5) Müşterisi hazır ürününüzü, müşterilerinizin fikrini alarak tasarlayabilirsiniz
Birçok proje sahibi kampanyayı başlatır başlatmaz çeşitli platformlardan ürünleriyle alakalı geri bildirim almak için soru havuzları ve gönderiler oluşturur. Bu hem ziyaretçilere ürün üzerinde fikir sahibi olma duygusunu yaşatır hem de size ürününüz hakkında tahmin edebileceğinizden daha fazla iç görü toplama şansı verir.
2015 yılında kurye ihtiyacı olan insanlarla güvenilir motorlu kuryeleri buluşturmak amacıyla kurulan Ulak’ı, kurucusu Sabri Sami Toker‘den dinledik.
Sizi kısaca tanıyabilir miyiz, Ulak nasıl ortaya çıktı? Fikirden pazara giden yolun en başını merak ediyoruz?
1974 İstanbul doğumluyum, sıra dışı fikirleri ticaretleştiren seri girişimci bir kişiliğim var. Uzun yıllar kendi reklam ajansımı yönettim, patentli ürünlerim bulunmakta ve Türkiye’ye buz üzerinde karting aktivitesini getirdim. Uber ile tanıştıktan sonra dijital dünyada yer almaya ve insanların gün içerisinde acil kargo gönderileri için bir uygulama yapmaya karar verdim.
2015 yılı başlarında yaptığım araştırmalardan sonra arayüz çalışmalarını tamamladım, Türk Patent Enstitüsünden Ulak uygulamasının “zaman damgası”nı alarak fikrin bana ait olduğunu tescillettim. 2015 yaz aylarını pazar araştırmasını genişletip, sektör temsilcileri ile 300 üzerinde görüşme yaptıktan sonra bir yazılım şirketine kodlatmaya başlattım.
Şuan hangi bölgelerde hizmet veriyorsunuz?
ULAK mobil uygulamamız ile İstanbul, Ankara ve Bursa’da hizmet veriyoruz, e-ticaret taşımalarında tüm Türkiye’de aynı gün teslimat hizmeti veriyoruz.
Müşterilerinizden bahseder misiniz? Şu an Ulak’ı kullanma sebepleri ve önceden tercih ettikleri servislere göre Ulak’ın farkı ne?
App kullanan müşterilerimiz bireyler ve şirketlerden oluşmakta, e-ticaret taşımalarında 2018 Mart ayından beri N11 ile çalışıyoruz, son 2 aydır MediaMarkt teslimatlarını gerçekleştiriyoruz.
Ulak kargo taşımacılığında bir çok yenilik ve kolaylaştırıcı unsurlarla pazara değer kattı, tüm operasyonun otonom olarak yönetilmesi gerçek zamanlı olarak takip edilebilme, çalışan kuryelerin seçilerek sisteme eklenmesi ve puantajının oluşturulması, haritadan takip gibi özelliklerimiz müşterilerimiz tarafından tercih edilmemizi sağladı.
Ulak’ın geleceğinde göreceğimiz yeni özellikler veya ürünler olacak mı?
Restoranların, paket servis hizmeti veren, vermek isteyen işletmelerin kurye yönetme ve kurye bulma problemlerine çözüm olacak bir kurumsal yazılım ürünümüzü SaaS olarak pazara sunacağız. Teknolojideki gelişmeleri yakından takip ediyor ve bir kaç proje üzerinde Ar&Ge çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yakın zamanda test çalışmalarına başlayacağımız ses getirecek hizmetler sunmaya başlayacağız.
Kitlesel fonlama hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?
Girişimcilerin agresif olarak işine asılması gerekiyor ve en büyük ihtiyaç nakit kaynağı. Melek yatırım dünyasının yaptığı yatırımlar maalesef personel giderlerine ya da kısa süreli ihtiyaçlara aktarılıyor. Atalarımızın dediği gibi damlaya damlaya göl olur, girişimlerin su birikintilerine değil göllere ihtiyacı var. Dilerimki ülkemiz insanları bir gün kitlesel fonlamanın ve girişimcilerin değerini anlar ve bu tür kaynaklarla milyar dolarlık şirketler doğar.
Renkli mürekkep ekran teknolojisini sunan tarihin en hızlı ve fazla fonlanan girişimlerinden Pebble akıllı saat projesini bu hafta blogumuza taşıyoruz.
2012 yılında Eric Migicovsky tarafından kurulan giyilebilir teknoloji şirketi Y Combinator adlı hızlandırma merkezi ve birkaç melek yatırımcı desteğiyle hayata geçirildi.
Ancak şirketin aşaması VC fonlama evresin gelince süreçler tıkandı.
Bu süreçte Pebble, ilk kitlesel fonlama projesini Kickstarter üzerinden hayata geçirdi ve 68.929 kişiden toplam 12 milyon dolar destek topladı.
2015 yılında ikinci versiyonlarıyla Amerika’da kitlesel fonlama platformunu deneyen Pebble, bu sefer 78.471 destekçiden toplamda 20 milyon dolardan fazla destek topladı ve seri üretime başladı.
Pebble’nin kurucusu Migicovsky bu başarının ardından: “VC yatırımcılarının donanım alanında tecrübesi yok.” dedi. Bu başarının arkasında müşterilerin talep ettikleri ürünleri kitlesel fonlama aracılığıyla ön taleple hem daha ucuza alabilmeleri hem de bir girişimin hayat bulmasına katkı sağlama isteklerinin büyük rol oynadığını görüyoruz.
Fonlama sırasında çeşitli platformlardan desteklemek isteyen kişilerin sorularını cevaplamaları, ürünlerine platformda destekleyenler için özelleştirmeler sunmaları ve ek kullanım seçenekleri yaratmaları Pebble’nin bir sonraki fonlama süreçlerinde 17 dakikada hedefleri olan 500 bin doları ve 30 dakika kadar bir sürede 1 milyon doları aşkın bir destek toplamasını sağladı.
2) En havalı soğutucu: The Coolest Cooler
Rekorlardan birini de çok fonksiyonlu soğutucu “The Coolest Cooler” kırıyor.
İçeriğinde kesme tahtası, blender, bluetooth hoparlör ve USB şarj girişi bulunduran soğutucu, 2013 yılında 125 bin dolarlık bir hedefte fonlama tutarı belirledi ancak sadece 100 bin dolar civarında destek toplayabildi.
2014 yılında Amerikalı bir kitlesel fonlama platformu üzerinden Coolest Cooler, 36 saatte hedeflediği fonlama tutarına ulaşıp, 62.642 destekçiden toplamda 13 milyon dolardan fazla destek toplamayı başardı. Bu rakam belirlediği 50 bin dolarlık hedefin %20.000 katı ediyor.
165-225 dolar bandında satılan ürün toplamda 64 bine yakın ön sipariş aldı. Ürünün fiyatı üzerinde yapılacak kişiye özel yazılar ve ek ürünlerle birlikte artış gösteriyor.
Kurucu Ryan, ilk kitlesel fonlama denemesinde projesinin başarısız olmasını birkaç nedenden kaynaklandığını söylüyor. Ryan, ilk başarısızlığını projeyi kış aylarında başlattığı için insanların kışın piknikleri ve sahil partilerini düşünmediklerinden bu çok fonksiyonlu soğutucuyu almayı akıllarına getirmediklerinden kaynaklandığını söylüyor.
3) “15 Farklı özelliğiyle Dünyanın en iyi Seyahat Ceketi” BAUBAX
Hindistan’dan Amerika’ya 20 bin dolar yatırım almak için taşınan kurucular ceket fikrini yaşadıkları bir soruna çözüm olarak geliştirmek istediler. Uzun mesafe ilişkisi (Chicago-Bay Area) yaşayan çift,seyahat etmenin en azından bir zorluğunu çözmek için yola çıktılar.
Kurucu ortak Sanghavi: “Her uçağa bindiğimde uyuyacak bir aralık bulmak istiyordum, ancak boyun yastıklarını evde unutmak gibi bir alışkanlığım olduğu için her seferinde hava alanından yeni bir yastık alıyordum. Evimde onlarca yastık biriktiğinde eşim artık buna son vermem gerektiğini söyledi.”
Tasarımcı eşi Yoganshi, ceket içine gömülmüş bir boyun yastığı çizdi. Sonrasında birkaç özellik eklediler: pasaport cebi, telefon için su geçirmez bir cep, tablet için başka bir cep, kalem tutacağı, ayarlanabilir el ısıcıtıları, uyku maskesi ve daha fazla cep… Hatta bir cep masanız dolu olduğunda içeceğinizi de tutabiliyor.
Kitlesel fonlama platformlarını iki senedir takip eden çift, iyi kötü, saçma veya mantıklı birçok fikrin fonlandığını görünce kendileri de bu ceket için denemek istediler.
Sanghavi projede çalışmak için Apple’da bir yaz stajını reddeder ve Shah’da kampanya başlayıp birkaç milyon dolar destek alınca ceket üzerinde tam zamanlı çalışmak için işini bırakır.
Kampanya başladıktan sadece bir hafta sonra yarım milyon dolar desteklenen seyahat ceketi, iki ay sonra 44.949 kişiden toplam 9 milyon dolardan fazla destek toplamayı başardı.
2018’in Şubat ayında ceketin kablosuz telefon ve kulaklık şarjı destekleyen ve 10 farklı özellik daha sunan ikinci versiyonunu kitlesel fonlamaya sunan BAUBAX, 50 bin dolar olan fonlama miktarına ulaşıp iki ay sonra 21.409 kişiden toplamda 3 milyondan fazla destek topladı.
Kitlesel fonlama globalde ne kadar önemli bir alternatif finansal method olduğunu kanıtlamıştır. Fongogo olarak, kitlesel fonlamanın globalde ulaştığı pazar büyüklüğü ve yarattığı başarı hikayeleri bize örnek olmaktadır.
İsteriz ki, daha önceden globalde kitlesel fonlama platformlarından destek toplamış Türk girişimciler de sizlere örnek olur ve kitlelerin başarıları ile alabileceğiniz gücü ve daha ötesini hayal edebilirsiniz. Bunlardan birkaçını sizler için aşağıda paylaşıyoruz:
1-) MUWI: Sinematik videoları her yerden ve her an yakalayın!
MUWI isimli firması ile destek arayışı içine giren Tolga Çağlar isimli girişimci, 26 günlük süre içinde Amerika’daki kitlesel fonlama platformunda 446 bin dolar gibi büyük bir kaynak elde etmiştir. Bu proje için koyduğu hedef ise sadece 35 bin dolardı. Çağlar’ın projesi akıllı telefonlarınız da ve kameralarınız da sinematik videolar çekebilmeniz üzerinedir.
UNDO Labs, insan yapımı ürünlerle çevresel ilişkilerimizi yeniden düşünen bir tasarım ve inovasyon stüdyosudur.
Türk genç girişimci Kerem Alper ayakkabılarda karbon salınımını engelleyerek doğayı korumaya yardımcı olan bir sistem geliştirdi. Ürünün tanıtımında belirtildiği gibi her ayakkabı bir yıl içinde doğaya yaklaşık 13 kiloluk bir karbon salınımı yapıyor. Undo isimli bu ayakkabı bağı metali ayakkabıların yarattığı karbon salınımını önleniyor.
Genç girişimci, Newyork’ta sürdürdüğü İstanbul merkezli projesi ile Amerika’daki kitlesel fonlama platformu üzerinden 12 bin dolar elde etti.
Yaratıcı ve faydalı projelerin geliştirip desteklendikleri taktirde, nasıl başarılı olduklarına dair örnekler aslında çok daha fazla. Biz bu kısa blog yazımızda size ancak birkaçını aktarabildik. Olağanüstü güzel fikirleri olan girişimcilerimiz var. Umuyoruz, gelişen farkındalığımızla birlikte kitlesel fonlama ülkemizde de hakkettiği yere gelecek ve daha birçok başarı hikayesi duyacağız.
